Brand woning A. ClaassenDoor de brand van donderdag 3 oktober 1997, veroorzaakt door een defecte geiser, ging 80% van het archief, historische aantekeningen en waardevolle boeken door het vuur definitief verloren.
Het weinige waardevols dat nog overbleef werd na geduldig drogen en sorteren op de atelierbovenverdieping van PROTEC , overgebracht naar het klooster van de zusters in de Pastoor Bungenerslaan.
Een gedeelte van de toonbare boeken werd verhuisd naar het lokaal van de Heemkundekring in de Joy. De geredde delen van dossiers door Adriaan Claassen zorgvuldig uitgezocht, werden naar het heropgeknapte huis in de Bergeind gebracht.
De woning werd voor ruim twee miljoen gerenoveerd en was weer woonklaar.
Adriaan Claassen kon het klooster van de zusters Jozefienen in Lille na een klein halfjaar verlaten om zich opnieuw trachten thuis te voelen tussen zijn gehavend archief. Wat zal hij dikwijls vruchteloos gezocht hebben naar aantekeningen en informatie die hij zestig jaar lang verzameld had.
Toch wist hij nog voldoende samen te vinden tot het uitgeven van twee brochures over Achelse figuren en het Achels dialect.
Na zijn plotseling overlijden werd door de familie de nog waardevolle huisraad, boeken en foto's opgehaald. Toen kreeg de Heemkundekring de toestemming om alles wat er nog was geduldig uit te pluizen en het bruikbare te verhuizen naar onze heemkelder in de Joy, naar het archeologisch museum van Tongeren en naar het Grevenbroekmuseum in het Simonshuis.
Jef Plas en Jean-Pierre Sleurs bij het verbrande archiefHonderden werkuren vrijwilligerswerk geleverd door een kleine groep,werden na de brand aan de heen- en terugverhuis, de opruiming van brandafval en de definitieve verhuis gepresteerd door de heemkundekring van Achel en Lille , de museumcommissie en de Achelse sterrekundige kring .
De laatste en definitieve ruiming gebeurde door de erfgenamen, de kerkfabriek van Achel-Dorp,hierbij geholpen door de museumcommissie en heemkundekring Achel en Lille op 21 februari jl. Nog drie containers vol werden gevuld met waardeloos materiaal dat al die tientallen jaren bewaard bleef als hout, glas, ijzer ....
Na de bewogen laatste jaren wat inboedel betreft is het huis nu leeg en toonbaar voor verkoop.
In Achel zeggen ze dan : " tis doewdsun det zoiets now weg moet !"
H. Stienaers
"Mijn dorp ik weet nog hoe het was...."
Het bekende liedje van Wim Sonneveld speelt door mijn hoofd als ik ze één voor één zie verdwijnen: de boerderij van Door Driesen Hoek 55, het winkelpand van Jsjang Philippe Michielsplein 16, de boerderij van Grad Belïen Rodenrijt 35, café " Het scheutje" in de Pastoor Bungenerslaan, huis Govaerts-Schuurmans in de Schutterijstraat vroeger kruidenierswinkel.....
De grote afbraak begon in de jaren zestig en zeventig in de vorige eeuw. De oude dorpskern met het patronaat, boerderij Vissers, huis Sjang Willem, winkel van Jef Legumes, café " Het Witte huis" kapper H. Van Hout, het oude gemeentehuis, het langgevelhuis van Neel Fiets, café " De Gouden Leeuw" ... alle moesten ze plaats maken voor het nieuwe gemeentehuis en appartementsgebouwen..." Alleen resten ons nog aanzichtkaarten die ons herinneren hoe het vroeger was..."
Zelfs historische gebouwen vielen onder de slopershamer: de quarantainestallingen, stationsgebouw, de waag, afspanning Koeckhofs, de Oude Pastorij, fabriekshallen " Tissage de Velours"
En wat rest ons nog van de typische Kempische boerderijtjes, zo straatbeeldbepalend voor de gehuchten Hoek, Rodenrijt Ven, Bien .
Gelukkig staan er nog twee daterend uit de 19e eeuw nl.: de teutenboerderij van " Jef Mels " Oude Baan 30
en het ouderlijk huis van Adriaan Claassen Bergeind 2.
Het eerste blijft voorlopig gespaard van afbraak niettegenstaande wisselende verandering van eigenaars.
Gelukkig dat er nog mensen zijn die de echtheid van zulk huis blijven verzorgen en het herkenbaar houden voor zichzelf en de buurt en de gemeente en met eigen middelen zoiets in stand houden.
Zo zijn we ook getuige geweest van het knap restaureren van het huis van Thomas Watson in de Thomas Watsonlaan door eigenaren Jef en Jeanne Ceelen-Plessers : een echte aanwinst voor zeer vele jaren.
Wat zal er gebeuren met het huis van "Joan Klus" ?
Voor zijn overlijden maakte Adriaan Claassen zijn eigendom over aan de kerkfabriek van Achel-Dorp.
Bij de hogere overheden werden de procedure ingeleid aangaande machtiging aan de kerkfabriek tot openbare verkoop .
Een werkgroep samengesteld uit leden van Heemkundekring Achel, de museumcommissie van het Grevenbroeknuseum, de sterrekundige kring de Noorderkroon, waarvan Adriaan Claassen de stichter en voorzitter was , hebben hun bezorgdheid in een schrijven aan de kerkfabriek en het gemeentebestuur voor het behoud van deze woning met de volgende argumenten uitgedrukt:
"De woning van wijlen Adriaan Claassen is een typische Kempense boerderij volgens kadastraal archief opgetrokken in 1848. Toen Adriaan Claassen plotseling overleed op 26 augustus 2002 waren er weinigen die aan de mogelijkheid dachten dat zijn ouderlijke woning die hijzelf steeds als een ehilgdom hadgekoesterd en na de brand van 3 oktober 1998 nog zelf liet restaureren, wel eens op korte tijd gesloopt zou worden.
Voor velen is dit ondenkbaar omdat zij net als Adriaan Claassen zelf, zich niet konden voorstellen dat onze dorpsgenoten hierin een zodanige afstandelijke en zakelijke beslissing zouden kunnen nemen.
Een afbraak van dit unieke Kempense boerderijtje is een beslissing die geen eigen inwoner wil nemen, doch waartoe sommigen blijkbaar wel aanleiding willen creëren...
Dat laatste zou echter wel een bijzonder cynische beslissing zijn temeer omdat Adriaan Claassen zijn hele leven heeft gewijd aan de bewustwording van het belang van het eigen patrimonium, aan het bijbrengen van respect hiervoor en het behoud ervan.
Een dorp moet zijn eigenheid koesteren en proberen te behouden. Dit bekomt men o.a. door het behoud van een aantal typische en voor de gemeenschap goed herkenbare oude gebouwen. Iedere gemeenschap heeft nood aan voorbeelden. Zo bouwt men een leefbare toekomst op: niet door steeds met verleden af te rekenen doch te leren uit fouten en door te behouden wat we samen als iets goeds en als iets waardevols hebben ervaren. Daarom werd aan het gemeentebestuur de vraag gesteld of zij de woning wilde kopen.
De drie verenigingen hebben een functioneel gebruik van de woning in dat geval al voorzien.
Wat het woongedeelte betreft: dit zou na enige renovatie kunnen worden verhuurd of worden ingericht als lokaal voor een der verenigingen. Een andere mogelijkheid is om het in te richten als heemkundig museum waarin men dan tevens de verdiensten van Adriaan Claasssen kan toelichten (cfr. Ernest Claes Zichem)
De huidige schuur en stal kunnen mits de nodige vernieuwing worden ingericht als multifunctionele ruimte. Zo kan er vergaderd worden door verenigingen en kerkfabriek zelf,en voor de priesters van de federatie Hamont-Achel."
Met de gemeente en het kerkfabriek werd het volgende afgesproken:
1- dat de kerkfabriek in het verkoopcontract zou opnemen dat de woning niet zou mogen afgebroken worden, noch
door de koper noch door zijn erfopvolgers
2- dat de gemeente zou streven naar een maximale bescherming in het kader van een bouwverordening of mogelijkheid in het kader van het BPA van Achel-Centrum.
De bezorgdheid van de verenigingen die zich bezig houden met de studie en opzoekingswerk over ons patrimonium gaat uit naar het behoud ervan.
Dit zowel uit respect voor het werk van onze voorouders zelf en voor onze gemeenschappelijke traditionele waarden en gebruik, als ook op het vlak van het behoud van de eigenheid van ons dorp door het behoud van enkele typische en bekende oude gebouwen. Er ging spijtig genoeg al zoveel verloren: laat ons het op zijn Achels zeggen: "We hawen, wa we hemmen !"
Het college van burgemeester en schepenen kon begrip opbrengen voor de bezorgdheid van de verenigingen inzake functioneel gebruik maar wenste niet het huis te kopen.
In zitting van 26 mei 2003 verleende de gemeenteraad gunstig advies inzake het besluit van de kerkfabriek Sint Monulfus en Gondulphus van Achel-Dorp d.d. 24 februari 2003 tot aanvraag machtiging openbare verkoop woonhuis met grond ter plaatse Bergeind nr. 2
De kerkfabriek antwoordde in schrijven van 14.01.2004 :
"De kerkfabriek wenst op korte termijn over te gaan tot de openbare verkoop van de woning. Met de administratie EOHM Limburg werd mondeling bekomen dat de afwijking kan bekomen worden van de stedebouwkundige voorschriften tot uitbreiding van de woning.
Aan de Adminstratie Monumenten werd advies gevraagd m.b.t. eventueel behoud, verbouwing en uitbreiding van de woning omdat de woning voorkomt op de lijst van voorontwerp van voor bescherming nnnbare monumenten stads- en dorpsgezichten."