1943 Op de weide bij de kruisherenKATHOLIEKE STUDENTENACTIE (K.S.A.) "VROOM EN VLAAMS-ACHEL"
EEN BLOEIENDE STUDENTENVERENIGING 1933-1953
De jongens van toen, zijn mannen van heden of reeds overleden. Jongens, die elkaar zouden helpen fijne kerels te worden, en die het beste van hun hart en hun handen zouden geven aan hun Volk en aan de Kerk....
De vonk van het eerste uur werd niet uitgedoofd, doch is een schone vlam geworden waarvan de goede warmte nog te voelen is in zoveel Achelse verwezenlijkingen.
Even een terugblik, samengebracht uit het gedenkboek 1953 "20 JAAR VROOM EN VLAAMS" van Jos Van Werde.
OORSPRONG EN DOEL
Om een juist begrip te krijgen over het hoe en het waarom van het ontstaan van de studentenbond "Vroom en Vlaams - Achel" is het aangewezen zich even terug te plaatsen in de jaren 1930-1932, welke de stichting voorafgingen.
Geïnspireerd door reeds bestaande studentenbonden en jeugdverenigingen in het omliggende staken E.H Adriaan Claassen, toen nog Jôan, en Jef van Lishout de koppen bijeen. Na enkele voorbereidende activiteiten werd met Kerstmis 1933 definitief de bond gesticht. Aan hen komt het eresaluut toe als de pioniers van deze nieuwe beweging in Achel.
Onder de naam "Vroom en Vlaams" meldt tevens de Bond het programma van zijn verdere werking, namelijk: Katholieke lekenactie en Vlaamse bewustwording.
De geleidelijke uitbouw en de aanpassing van deze dubbele actie aan het studentenmidden staan ons bekend als K.S.A.
"Vlaamse Makker, een nieuwe klank!" zo schreef de eerste omzendbrief in 1933 en terecht, als men weet dat voorheen bij gebrek aan intellectuele traditie en voorlichting, niemand het nut had ingezien onze mensen tot een hogere standing op te voeren en tot edeler betrachtingen te brengen.
De Bond bestond uit een aantal, nog jonge studenten, die hoogstens een paar studiejaren achter de rug hadden. Hiermede is het begrijpelijk dat de leiding gedurende de jaren 1935 tot 1938 de grootste aandacht besteedde, enerzijds aan godsdienstige manifestaties waarvoor de jongere gemoederen toegankelijk waren en anderzijds aan allerhande oefeningen onder vorm van spel en sport. Hierdoor werd aan gezamenlijke tucht en persoonlijke zelfzekerheid gewonnen, met het gevolg dat de Bond zich met fierheid in het openbaar kon vertonen.
De ontplooiing van de leidersgaven en de zin voor verantwoordelijkheid werden in de hand gewerkt door het vormen van groepen, later vendels genoemd, welke met eigen groepsleiders en groepstekens elkaar de erewimpel bekampten, hierbij omringd met de nodige romantiek,
deze jeugdige knapen eigen.
WERKING
Kamp op de Waag - 2de en 3de vendelUit de werking valt duidelijk de specifieke geaardheid van elke verlofcyclus te herkennen. De kerstdagen waren de meest geschikte om de leden meer op het persoonlijke plan te benaderen
en bij hen een levendiger besef van het "katholiek zijn" op te wekken.Wij kennen hiervan , als traditioneel gebeuren, de intieme en eenvoudige symboliek van de belofte-afleggingen, de kerstwake, de aanstelling van nieuwe leiders en de opname van nieuwe leden.
Pasen, in het teken van zijn blijde boodschap, bracht onze studenten weer werkelijke Kathiolieke-Actie-geest. Om maar even in herinnering te brengen citeren wij de verspreiding
van het blad "De Waarheid" en " Jong-Limburg", alsmede de verkoop van de "Heilige Evangeliën". Ook in diezelfde periode ging de actie door voor de Katholieke Radio-omroep,
de actie om zedenadel. Noteren wij eveneens de gezamenlijke communiemissen, de optochten met de andere parochiale K.A.-groeperingen, de leidersdagen en gouwdagen en tenslotte de intensivering van de godsvrucht tot Onze-Lieve-Vrouw in de meimaand.
Eindelijk komt dan het groot verlof, waarin voorzeker het studentikoze in de werking het meest in de kijker loopt. Het is niet mogelijk, zelfs maar een droge opsomming te geven van al wat op het programma voorkwam. In de bondsactiviteiten met sociaal karakter noteren we: de campings, de trektochten, de toeristische uitstappen per fiets. Op het individueel vlak kwamen voor: bekwaamheidsproeven in seinen, spoortekens, knopen maken en andere dergelijke vaardigheden. Verder werd er gedaan aan sport en spel: voetballen, zwemmen, footing, atletiek. Tientallen spelen stonden op het programma waar behendigheid, moed, snelheid en durf op de proef werden gesteld.
Tenslotte, en niet het minst, moeten we melding maken van een groeiende culturele activiteit met heemkunde, zang en voordracht, met als hoogtepunt de geslaagde toneelopvoeringen.
Elk lid had zijn functie in het vendel. Alle vendels verenigden hun krachten tot uitbouw van het bondsideaal, terwijl de bonden op hun beurt naar voren traden bij gewest- en gouwdagen. Het was de periode die de oorlogsjaren voorafging.
De vitaliteit van de Bond en de gelukkige herinneringen aan al die dagen waren mede de oorzaak van het ontstaan rond 1938 van de neven-organisatie van de eerste oud-studentenvereniging, gekend onder de naam "V.T." of "voortrekkers" met als latere proost E.H.Edmond Theunissen en als voorzitter Sooi Van Lishout. Aan deze groep is de naam van onze diep-betreurde Frans Van Meensel onafscheidelijk verbonden. Hij was er de ziel van en de niet te vergeten organisator van zovele feestjes. Op de vooravond van de grote wereldoorlog op 6 augustus 1939 vierden wij de Eremis van E.P. Eduard Lauwers.
OORLOGSJAREN
Met de aanvang van de periode 1940-1944 stonden wij onder zeer bijzondere omstandigheden tengevolge van oorlog en bezetting. Harry Follon fungeerde als bondsleider. In het begin was het een zoeken en tasten om met de nodige soepelheid te bewegen in de ruimte, die ons als gevolg van vele taboe-maatregelen gelaten werd.
Achteraf mogen wij zeggen dat alle mogelijkheden in deze beperkte levensruimte volledig uitgebaat werden spijts materiële beslommeringen en moeilijke contactname met het hoofdbestuur. Tot en met 1943 bewijst de Bond zijn leefbaarheid onder de vorm van nieuwe initiatieven. Het bondsblad "Onze Standaard" verschijnt, toneelopvoeringen aan de lopende band, verrijking van onze liederenschat, talrijke recollecties, buitengewoon geslaagd kamp op den Hork en de apotheose bij de eremis van onze stichter en hoofdman E.H.Adriaan Claassen in 1943.
Inmiddels, en daterend reeds van voor de oorlog, is de interne organisatie omgewerkt tot Knapen en Hernieuwers, Schildknapen en Ridders, met aangepaste proeven voor elk dezer.
Om de ouderdomsverschillen tussen de studenten en de daarmee gelijklopende psychische verschillen te overbruggen en ook wegens het groot aantal leden, werden Hernieuwers en Knapen gescheiden in twee afdelingen vanaf 1942. Als jonge broers van de V.T. ontstond het zogenaamde "Piloten-vendel" welke in het logboek de belevenissen optekende en in de brochure "Start" hun mening verkondigde.
Fietstocht naar Stoumont
Het naderend einde van de oorlog was een zeer moeilijke tijd: de activiteiten werden zeer lastig, de verhoudingen werden losser en onder materieel opzicht was deze periode zeer hard, wat ook de studenten niet onberoerd heeft gelaten.
Vooral de bevrijdingsdagen waren neerhalend, trouwens in alle jeugdbewegingen. Aan een eigenaardige lusteloosheid en een geest van kritiek moest het hoofd worden geboden. De goede geest moest opnieuw geschapen worden. Het was een nieuw vertrekpunt. Gelukkig brachten de campings van Zutendaal en Hengelhoef, alsook ophefmakende trektochten van de "Trappers" de herleving.
De aantrekkelijkheid naar buiten werd fel verhoogd, de uitrustingen voor campings en optochten vervolledigd. Er werd systematisch- te-werk-gegaan bij de wijzigingen en aanpassingen welke de nieuwe tijdsgeest noodzaakte. De tijd van de joviale improvisatie was met de oorlog weggevaagd.
PRIESTERROEPINGEN IN EIGEN RANGEN
We mochten ons nog verheugen in de Eremissen van Herman Croymans(1947), Antoon Scheepers (1948), Achiel Croymans (1950), Theo Stevens (1953) , Antoine Coninx (1960),
Michel Alders (1962) .
EEN NIEUWE GENERATIE
Steeds kwamen nieuwe jongeren de bond vervoegen en ook deze nieuwe generatie stapte fier op in het grote K.S.A.-leger. Doelbewust gericht en belangeloos gediend door de leiding, welke de "Vroom en Vlaams"-traditie voortzette tot in 1960. Het duidelijk aanwezig zijn als groep op de Eremis van Pater Antoine Coninx begin juli 1960, was de laatste K.S.A.-activiteit.
LEIDERS IN DE BEWEGING
Als hoofdman: Adriaan Claassen
Als eerste groepsleiders: Piet Kerkhofs,Jan Croymans,Jaak Van Werde,Alfons Schuurmans
Als bondsleiders: Harry Follon, Theo Daemen,Theo Stevens,Harry Gielen,Antoine Coninx,
Guido Stammen, Johan Scheepers
Als banleiders:Theo Renckens-Jac Van Werde,Eugéne Peeters,Theo Daemen
Als gidsen: Antoon Scheepers, Frans Van Werde,Eduard Ceelen,Herman Croymans,Eugéne Peeters,Jac Van Werde,Alfred Van Werde,René Dewilde,Jaak Vandenkerkhof,-Piet Daemen,Theo Scheepers,Fernand Coenjaerts,Frans Alders, Harry Janssen,Jef Peeters,
Jos Jans,Alfons Van Asten,Antoine Coninx,Hugo Scheepers,Alfons Coenjaerts,Jaak Jans,
Jos Jans ( Statie), Theo Scheepers (Statie) ,Guido Stammen.
SLOTBESCHOUWING
De ontegensprekelijke betekenis van de Bond wordt duidelijk geïllusteerd door Oud-Studenten,w elke zich aan de Heer hebben gewijd en door de leidende figuren, welke zich in de culturele organisaties verdienstelijk maken. Waar in Achel iets goeds en schoons
wordt verwezenlijkt,zitter er vaak Oud-Vroom-en -Vlaamsers tussen.
De droom van de leiders: jongelingen te vormen, die elkaar zouden helpen fijne kerels te worden en die het beste van hun hart en hun handen zouden geven aan Volk en Kerk,
is ruimschoots ingevuld.
Met een dankbaar hart wordt nog steeds teruggedacht aan de studententijd van
" VROOM EN VLAAMS"
BARTEL FOLLON.